Alles over havermout: voordelen en feiten

Havermout is een van de foodhypes die niet meer weggaat. Wij zijn erg blij met de herwaardering voor het ooit suffe voedingsmiddel. Vroeger moest je bij havermout denken aan een soepbord met warme pap. Met een beetje geluk kreeg je er een sloot suiker bij in. Gelukkig zijn de havermoutrecepten van nu een stuk lekkerder en gevarieerder.

In dit blog lees je wat haver precies is en wat de gezondheidsvoordelen van havermout zijn.

Wat is havermout?

Havermout komt van haver. Het is een graansoort, net als rogge, spelt en tarwe. Havermout is een volkoren graan-product en bestaat uit haverkorrels. Deze haverkorrels zijn geknipt en geplet.

In het Engels kennen ze dit product granen als rolled oats, of oats. Havermoutpap is oatmeal. Wil je weten welke soorten havermout er zijn? Je leest het in dit blog. 

Voedingswaarde havermout

100 gram havermout bevat:

Energie: 373 kcal
Vet: 7,3 g
      – waarvan verzadigd 1,3 g
Koolhydraten: 60,7 g
      – waarvan suikers 2 g
Vezels: 7,3 g
Eiwit: 12,8 g
Zout: <0,1 g

Is havermout gezond? 

Oats zijn hartstikke gezond. Sterker nog, het is ergens in de laatste 10 jaar zelfs omgedoopt tot superfood. Net als onze ‘ouderwetse’ boerenkool. 

Wat maakt havermout zo gezond? Ten eerste is het een volkorenproduct. Deze producten verlagen de kans op hart- en vaatziekten, doordat ze het LDL-cholesterolgehalte in je bloed verminderen. Deze granen zijn dus goed voor je cholesterol. Ook de beta-glucanen (een soort vezels) in oats dragen bij aan een lagere LDL-cholesterol. 

Daarnaast zit havermout vol vitamines en mineralen, waaronder vitamine B1 en ijzer. Maar in deze granen zitten vooral heel veel vezels. En een vezelrijk dieet is goed voor je. Vezels bevorderen je darmfunctie. Daarnaast verkleint een vezelrijk dieet, net als een plantaardig dieet, de kans op diabetes type 2.  

Tip: in dit blog lees je wat muesli is en wat het verschil is met cruesli en granola.

Voordelen van havermout

Havermout is dus hartstikke gezond. Maar is dat alles? Zeker niet. Deze graansoort is namelijk ook nog eens goedkoop. Voor een halve euro koop je al een zak oats bij de supermarkt. Winning! De biologisch-dynamische variant is wel wat duurder, maar ook dat valt relatief mee.

Daarnaast kun je eindeloos variëren met deze granen. Havermout als ontbijt of als tussendoortje verveelt niet snel, omdat je er van alles aan kunt toevoegen. Je kunt het ook op allerlei verschillende manieren klaarmaken. Superveelzijdig, dus.

Het vult ook goed. Als je een rijk ontbijt met oats hebt, zit je de rest van de ochtend vol. Deze granen kunnen wat dat betreft ook helpen om af te vallen: doordat je langer verzadigd bent, heb je minder de neiging om te snaaien. Je gaat niet per se van havermout afvallen, maar doordat je langer vol blijft, draagt het bij aan een gezondere levensstijl en daardoor helpt het met een gezond gewicht. 

Hoe maak je havermout-recepten?

Voor een gezonde maaltijd met havermout, is het belangrijk dat je er goede dingen aan toevoegt. Oatmeal met superveel suiker is echt niet gezond. Om ook echt iets te hebben aan de voordelen van dit graanproduct, moet je er dus andere goede dingen aan toevoegen. 

Havermout-ontbijt

Je moet oats wel even bereiden voordat je het kunt eten. Voor havermout-ontbijt wordt het meestal geweekt of gekookt. Voor overnight oats week je de granen een paar uur, voor ‘gewone’ oatmeal kook je de granen. 

Deze ontbijtjes maak je normaal gezien met melk. Dit kan koeienmelk zijn, maar ook een vegan alternatief, zoals havermelk (mijn favoriet), amandelmelk of sojamelk. Als je wilt, kun je ook oatmeal met water maken. 

Als je het helemaal goed wilt doen, voeg je lekkere toppings toe, zoals pindakaas, cacao nibs, matcha poeder, chiazaad, lijnzaad en/of bevroren fruit. Dan vult je ontbijtje nog langer, en is het ook lekkerder. Vooral als je iedere ochtend ontbijt met oats, is afwisseling lekker (en gezond). 

Je hebt helemaal geen zoetstoffen nodig voor een havermout-ontbijtje. Je kunt dan beter kaneel of (ingevroren) fruit gebruiken – nog lekkerder en beter voor je. Wil je écht een zoeter ontbijt? Kies dan niet voor witte suiker, maar voor ahornsiroop of honing. Dadels zijn ook lekker zoet, maar die moet je dan eerst in de blender doen of fijnhakken.    

Havermout-tussendoortjes

Je kunt ook heel goed gezondere tussendoortjes maken met oats. Havermout-koekjes, bijvoorbeeld. Of een smoothie met havermout (inspiratie: deze of deze). 

Let op: ‘gezonde’ havermoutrepen uit de supermarkt zijn een no-go. Ten minste, als je voor een gezond tussendoortje gaat. Deze repen (en koekjes) uit de supermarkt zitten knettervol suikers, zout en andere dingen die je niet per se associeert met een gezond dieet. Je kunt dit dus veel beter zelf maken. En zoals je op onze receptenpagina ziet, is bakken met oats helemaal niet moeilijk.

Veelgestelde vragen over havermout

Er zijn nogal wat feiten en fabels over havermout. Hieronder beantwoord ik 4 van de meestgestelde vragen over havermout.

Is havermout glutenvrij?

Ja, in principe wel. Maar meestal wordt havermout geproduceerd in dezelfde fabriek als andere granen die wél gluten bevatten. Dat betekent dat oats sporen van gluten kunnen bevatten. Als je glutenintolerant bent (coeliakie), kies dan voor havermout die gegarandeerd glutenvrij is.

Kan ik havermout eten tijdens een keto-dieet?

Nee. Oats zitten boordevol koolhydraten. Als je een keto-dieet volgt, verminder je je koolhydraat-inname juist. Als je te veel koolhydraten eet, kom je uit de ketose – en dat wil je niet als je dit dieet volgt. Je kunt dan beter ontbijten met een gebakken ei of granola van noten, zaden en pitten. Check ons blog over havermout bij verschillende diëten voor een overzicht van bij welke dieet het wel of niet past.  

Is havermout beter dan brood?

Op zich is havermout vergelijkbaar met (volkoren)brood. Je kunt brood beter niet 100% weglaten uit je dieet, omdat er jodium aan brood wordt toegevoegd. Verder krijg je dat (bijna) niet binnen. Jodium is goed voor je schildklier. Brood past prima binnen een gezond en gevarieerd eetpatroon.

Daarnaast hangt het ervan af wat je door je ontbijt met oats doet of wat je op je brood smeert. Brood met chocopasta is natuurlijk niet echt gezond (maar wel heel lekker). 

Afwisseling is dus het beste. Ik eet bijvoorbeeld doordeweeks meestal overnight oats als ontbijt en in het weekend ontbijt ik met brood.

Is havermout goed voor of na sporten?

Jazeker. Een ontbijt of shake met havermout is perfect voor of na het sporten. Dit komt doordat je langere tijd een verzadigd gevoel hebt en doordat deze granen langzaam energie afgeven. Na het sporten is een rijke havermout-smoothie ook lekker en gezond.

Tip: werk niet 10 minuten voor een dikke work-out je overnight oats naar binnen. Het is het beste om minstens anderhalf uur van te voren je maaltijd te eten. Anders is je lichaam tijdens het sporten druk bezig met de spijsvertering, en die energie heb je juist nodig voor je work-out. 

Havermelk en havermeel: havermout tips

Je kunt dus ontzettend veel met havermout. Tot slot geef ik nog twee lifehacks voor de liefhebbers van oats. 

Soms zie je in een recept staan dat je havermeel nodig hebt. Wist je dat je supermakkelijk en goedkoop zelf havermeel maken kunt? Gooi simpelweg een bult oats in de blender. Vermaal de granen totdat je een meel hebt: ongeveer een minuut. Klaar is je havermeel! Een lekker en gezond meel waar je van alles mee kunt bakken, zoals bananenbrood.

Havermelk is mijn go-to vegan alternatief voor koeienmelk. Maar het is relatief duur. Soms is het zelfs duurder dan amandelmelk. Wat nou als ik je vertel dat zelf havermelk maken makkelijk is? Misschien zelfs makkelijker dan op en neer fietsen naar de supermarkt. Je combineert oats met water, gooit het in de blender, zeeft het door een theedoek en klaar! 

Conclusie: havermout niet voor niets gepromoveerd tot superfood 

Deze ouderwetse granen krijgen eindelijk de waardering die ze verdienen. Havermout is:

• Gezond
• Goedkoop
• Lekker
• Verzadigend
• Veelzijdig